یکی از مشکلاتی که بسیاری از زنان و مردان به آن دچار می‌شوند، عفونت ادراری است. این نوع عفونت علائمی مانند سوزش ادرار به دلیل ورود باکتری به کلیه و مثانه ایجاد کرده و باعث ناراحتی شخص میشود. اگر شما هم دچار این عفونت هستید، در این مطلب همراه ما باشید تا به‌طور کامل توضیح دهیم، علائم عفونت ادراری چیست؟ چگونه می‌توان آن را تشخیص داد؟ علل اصلی ایجاد عفونت چیست؟ با چه داروهایی می‌توان آن را از بین برد؟اگر دچار عفونت هستید و می‌خواهید برای درمان آن به دکتر کلیه و مجاری ادراری یا دکتر زنان مراجعه کنید.
عفونت ادراری چیست؟
عفونت دستگاه ادراری به انگلیسی UTI(Urinary Tract Infection: UTI) به‌علت رشد میکروب‌هایی نظیر باکتری و قارچ در دستگاه ادراری ایجاد میشود و در موارد نادر، ویروس‌ها نیز در آن نقش دارند. این بیماری می‌تواند هر قسمتی از دستگاه ادراری را درگیر کند. اما اغلب عفونت‌های ادراری، در دستگاه ادراری تحتانی ( مثانه و پیشابراه) دیده‌می‌شوند.
دستگاه ادراری انسان به دو قسمت، دستگاه ادراری فوقانی و دستگاه ادراری تحتانی، تقسیم میشود. دستگاه ادراری فوقانی شامل دو عدد کلیه و دو عدد حالب (میزنای) است و دستگاه ادراری تحتانی از مثانه و مجرای ادرار (پیشابراه) تشکیل شده‌است.
شیوع عفونت مجاری ادراری چقدر است؟
عفونت ادراری یکی از شایع‌ترین انواع عفونت‌هاست و سالانه حدود ۸/۱ میلیون نفر را روانه مطب پزشکان و بیمارستان‌ها می‌کند. زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری هستند. بنابراین عفونت ادراری زنان را بیشتر می‌بینیم.
بیش از ۵۰٪ از زنان حداقل یکبار در طول عمر خود این بیماری را تجربه می‌کنند و ۲۰ تا ۳۰٪ از آنها، دچار عود عفونت خواهند شد. عفونتی که به مثانه محدود باشد می‌تواند دردناک باشد. اما با نفوذ باکتری‌ها به مجاری ادراری فوقانی، عواقب جدی‌تری رخ خواهدداد.
یکی عوارض UTI، عفونت‌های مکرر و طولانی مدت است به‌ویژه در زنانی که طی ۶ ماه گذشته ۲ بار و طی ۱ سال گذشته ۴ بار به عفونت مبتلا شده‌اند. در عفونت مزمن، باکتری‌هایی دخیل هستند که در مقابل آنتی‌بیوتیک‌‌ها و دستگاه ایمنی بدن مقاوم هستند.
عفونت حاد یا مزمن کلیه که درمان نشود، باعث آسیب دائمی به کلیه میشود. از دیگر عوارض آن، ورود باکتری به خون است که به آن سپتی‌سمی گفته‌می‌شود و می‌تواند تهدیدکننده‌ی حیات باشد.
علائم عفونت ادراری چیست؟
علائم UTI با‌توجه‌به اینکه عفونت کدام قسمت از دستگاه ادراری را درگیر کرده، سن، جنس و وجود کاتتر در مجرای ادراری، متغیر است. عفونت در مادران باردار، خطر زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد را افزایش می‌دهد. به‌همین دلیل انجام آزمایش ادرار برای بررسی عفونت در مادران باردار اهمیت زیادی دارد حتی اگر فرد هیچ علامتی نداشته‌باشد.
عفونت ادراری زنان باید در مراحل اولیه درمان شود. در این قسمت علائم عفونت قسمت‌های مختلف دستگاه ادراری را بررسی خواهیم‌کرد:
۱. علائم عفونت مثانه و عفونت ادراری شدید چیست؟
عفونت ادراری چه علائمی دارد؟ از نشانه اصلی عفونت دستگاه ادراری می‌توان به موارد زیر اشاره‌کرد:
- درد پهلو، درد زیر شکم زنان و مردان یا درد در ناحیه لگن
- فشار در قسمت تحتانی لگن
- میل شدید و مداوم برای ادرار کردن
- احساس سوزش هنگام ادرار
- دفع مکرر ادرار
- ادرار کدر و تیره
- خون در ادرار
- بوی بد ادرار
- درد هنگام رابطه جنسی
- درد آلت تناسلی.
۲. علائم عفونت ادراری و عفونت مثانه در مردان چیست؟
عفونت ادراری یکی از بیماری‌های عفونی است که هر دو جنس را درگیر می‌کند. بنابراین علایم عفونت ادراری را هم می‌توان در مردان و هم در زنان مشاهده کرد. البته علائم آن در هر دو جنس می‌تواند تفاوت‌هایی داشته‌باشد، اما شباهت‌های بسیاری هم دارند. به‌طور کلی عفونت ادراری بیشتر در زنان دیده‌می‌شود و این به علت کم‌بودن فاصله‌ی مجرای ادرار و ورودی واژن از یکدیگر است.
در مردان، به‌علت بلند بودن مجرای ادراری و فاصله‌ی آن با سوراخ مقعد، عفونت ادراری کمتر اتفاق‌می‌افتد. در صورتیکه عفونت ادراری در مردان اتفاق بیفتد، علائمی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم. برخی از علامت‌های عفونت ادراری مردانه شامل موارد زیر است؛
- تکرر ادرار، معمولا چندین بار بیشتر در روز ادرار می‌کند.
- احساس اضطرار برای ادرار کردن، هنگامی که احساس نیاز به ادرار دارد، نمی‌تواند آن را نگه‌دارد.
- سوزش ادرار، ادرار کردن فرد مبتلا به عفونت ادراری همراه با سوزش است.
- تب متوسط، ممکن است تا حدی تب کند.
- ادرار فرد مبتلا به عفونت ادراری بوی بدی دارد و رنگ کدر و تیره دارد.
- ممکن است درون ادرار خون دیده‌شود.
- در صورتیکه فرد مشکل پروستات داشته‌باشد، ممکن است هنگام ادرار کردن با مشکل مواجه شود.
۳. علائم عفونت ادراری در زنان چیست؟
یکی از علائمی که در زنان دچار عفونت دیده‌می‌شود، درد لگن است. این درد به‌ویژه در مرکز لگن و اطراف ناحیه استخوانی شرمگاهی حس میشود. در خانم‌ها معمولا عفونت مربوط به مثانه یا مجاری ادرار است. اگر علاوه بر درد لگن، دچار ناراحتی در قسمت پایین شکم، تکرر ادرار و سوزش هستید، باید برای درمان به متخصص مراجعه‌کنید. برخی دیگر از علائم عفونت ادراری زنان شامل موارد زیر است؛
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار
- بوی بد ادرار
- تغییر رنگ ادرار
- وجود چرک در ادرار
- وجود خون در ادرار
- درد هنگام خروج ادرار
۴. علائم عفونت ادراری شدید در کودکان
کودکان هم به میزان زیادی ممکن است به عفونت ادراری مبتلا شده که می‌تواند در آنها بسیار آزاردهنده باشد. رایج‌ترین نشانه‌هایی که می‌توان بر اساس آن عفونت ادراری در کودکان را تشخیص داد شامل موارد زیر میشود:
- درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- نیاز به دفع مکرر ادرار (احتیاج به درمان تکرر ادرار)
- خودداری از ادرارکردن و نگه‌داشتن عمدی ادرار
- بیماری شب ادراری و خیس کردن تختخواب
- درد در شکم، پهلو یا پایین کمر
- ادرار با بوی بسیار نامطبوع
۵. علائم عفونت دستگاه ادراری فوقانی یا پیلونفریت حاد
پیلونفریت به معنای التهاب کلیه و لگنچه‌ی کلیوی است که به آن اوروسپسیس (Urosepsis) نیز گفته‌می‌شود. پیلونفریت حاد، عفونت ناگهانی و شدید کلیه است که موجب ایجاد علائمی مانند درد و حساسیت به لمس در قسمت بالای کمر و پهلوها، حالت تهوع و استفراغ، تب بالا و لرز، خستگی و تغییرات ذهنی در فرد میشود. این نوع عارضه یک اورژانس پزشکی در نظر گرفته‌شده و درصورت شک به ابتلا باید بلافاصله به دکتر متخصص اورولوژی مراجعه‌کنید.
عفونت مثانه می‌تواند باعث ایجاد علائمی مانند موارد روبرو شود. احساس درد و سوزش هنگام ادرار کردن، نیاز شدید و مکرر به ادرار کردن، افزایش دفعات ادرار کردن ولی کاهش میزان ادرار خروجی، ادرار کدر، خونی، تیره رنگ (به رنگ چای یا نوشابه) و شدیدا بدبو، ترشحات بدبو از دستگاه ادراری، تهوع و استفراغ، تب پایین، فشار و گرفتگی عضلات در شکم و قسمت پایین کمر.
۶. علائم عفونت دستگاه ادراری تحتانی یا عفونت مثانه (سیستیت)
علائم عفونت دستگاه ادراری فوقانی در مردان و زنان یکسان است، اما عفونت دستگاه ادراری تحتانی در مردان علاوه‌بر علائم گفته‌شده می‌تواند باعث درد مقعد و در زنان نیز باعث درد لگنی شود.
۷. عفونت ادراری و درد لگن و درد زیر شکم
درد لگن در زنان یا درد زیر شکم در زنان، به خصوص در ناحیه‌ی مرکزی و اطراف استخوان پوبیک یا همان ناحیه‌ی عانه از علائم عفونت ادراری است. کسانی که درد لگنی را تجربه می‌کنند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند. زیرا این مسئله می‌تواند جدی باشد و همراه با آبسه‌ی لگنی یا بیماری‌های التهابی لگن باشد. همچنین عفونت ادراری پیشرونده مثل پیلونفریت می‌تواند از موارد خطرناک و آسیب‌زننده باشد.
۸. عفونت ادراری و فشار خون بالا
در کودکان خردسال، عفونت ادراری خفیف (UTIs) که منجر به تب بالا میشود، ممکن است خطر ابتلا به فشار خون و تب ناشی از عفونت ادراری را در سنین بالاتر افزایش دهد. زنان باردار نیز در صورت ابتلا به عفونت ادراری ممکن است بیشتر در معرض خطر فشار خون بالا قرار بگیرند.
۹. آیا عفونت ادراری باعث درد زیر شکم و کمردرد می شود؟ (عفونت ادراری و درد پهلو)
عفونت ادراری می‌تواند باعث کمردرد شدید با رسیدن عفونت به کلیه شود. در این صورت افراد در ناحیه کمر و کشاله ران دچار درد خواهند شد. کمردرد با دو علامت دیگر همراه است: تب بالا و استفراغ. عفونت‌های قسمت بالایی زمانی اتفاق می‌افتد که UTI یا عفونت در ادرار و چرک در ادرار تحتانی کنترل نشده باشد یا به آنتی بیوتیک پاسخ ندهد. علت درد زیر شکم و ادرار تیره نیز می‌تواند همین موضوع باشد.
۱۰. آیا عفونت ادراری باعث بالا رفتن قند خون میشود؟
UTI در بین بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ شایع است. در این بیماران، عفونت باکتریایی ادرار و علائم التهاب مجاری ادراری شدیدتر است و با پیامدهای بدتری نسبت به بیماران بدون دیابت همراه است.
متن انگلیسی:
The female anatomy contributes to women’s increased likelihood of contracting a UTI.
ترجمه فارسی:
آناتومی زنانه به افزایش احتمال ابتلای زنان به عفونت ادراری کمک می‌کند.
پاسخ به سؤالات شما در مورد نشانه های عفونت ادراری
از آنجایی که سؤالات زیادی در رابطه با نشانه‌ها و علاپم این بیماری در بخش کامنت‌ها از مخاطبان عزیزمان گرفتیم، تصمیم گرفتیم در بخشی مجزا در قالب چند سؤال و جواب این موضوع را دقیق‌تر بررسی کنیم.
تکرر ادرار نشانه عفونت ادراری است؟
یکی از نشانه‌های اصلی عفونت ادراری، تکرر ادرار است. اگر به طور مداوم نیاز به تخلیه ادرار دارید و این مورد روی زندگی شما تاثیر گذاشته است، باید به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش‌های لازم برای بررسی عفونت انجام شود. گاهی حتی ممکن است تکرر ادرار منجر به بی اختیاری ادراری شود.
تفاوت عفونت ادراری و عفونت واژن چیست؟ آیا عفونت ادرار باعث درد و خارش واژن می شود؟
عفونت در مثانه و مجاری ادراری می‌تواند باعث سوزش واژن و علائم عفونت مثانه و رحم شود. برخی از خانم‌ها این عارضه را تجربه می‌کنند. احتمال انتقال باکتری‌ها از مجرای ادرار به واژن وجود دارد. در این شرایط باید برای جلوگیری از تشدید عفونت سریعا درمان عفونت ادراری و واژن را شروع کرد.
سوزش ادرار نشانه عفونت دستگاه ادراری است؟
از علائم اصلی ابتلا به عفونت، سوزش ادرار است. در این شرایط شخص هنگام ادرار کردن، علائم سوزش ادرار یا درد را احساس می‌کند. به ادرار دردناک دیسوری گفته میشود و با ازبین‌رفتن عفونت این عارضه نیز کاهش پیدا می‌کند. گاهی ممکن است شخص علاوه بر سوزش ادرار، مقداری خون نیز در ادرار مشاهده کند.
آیا عفونت ادراری باعث خارش بدن می شود؟
گاهی ممکن است شخص دچار خارش واژن شود و تصور کند که عفونت واژن دارد. اما به دلیل نزدیک بودن واژن به مجرای ادرار ممکن است عفونت ادراری در خانم‌ها باعث خارش شدید واژن شود. معمولا پس از مصرف آنتی‌بیوتیک این عارضه از بین می‌رود.
درد پهلو و خون در ادرار نشانه چیست؟ آیا درد پایین کمر نشانه عفونت است؟
گاهی ممکن است شخصی که دچار عفونت است، در ادرار خود خون مشاهده کند. معمولا در عفونت‌های ساده این عارضه دیده نمی‌شود. اما زمانی که عفونت شدید شود، همراه با سوزش و تکرر ادرار، خون در ادرار هم وجود خواهد داشت.
ادرار بدبو نشانه عفونت ادراری است؟
عامل بیماری هر نوع باکتری که باشد، می‌تواند بوی بدی در ادرار ایجاد کند. معمولا در این بیماران بوی تند ادرار همراه با کدر و تیره شدن آن وجود دارد. با مصرف آنتی‌بیوتیک و رفع عفونت بوی بد هم از بین می‌رود.
ترشحات واژن نشانه عفونت ادراری است؟ آیا عفونت ادراری باعث عفونت رحم میشود؟
بسیاری از علائم عفونت دستگاه ادراری و عفونت واژن شبیه به هم است. به همین دلیل گاهی خانم‌ها این دو عفونت را با هم اشتباه می‌گیرند و برخی آنها را یکسان می‌دانند. اما یکی از تفاوت‌های این دو عفونت ترشحات غیرطبیعی واژن به جز ترشحات عفونت ادراری است.
جوش و عفونت ادراری، ایا عفونت ادراری باعث جوش صورت میشود؟
اگر بیشتر اوقات از آکنه روی پیشانی خود رنج می‌برید، می‌تواند نشانه یبوست، سندرم روده تحریک پذیر یا عفونت دستگاه ادراری باشد.
آیا عفونت ادراری باعث بی حالی میشود؟
خستگی یک علامت عمومی است که ممکن است با عفونت ادراری مرتبط نباشد، اما نشانه رایج عفونت است.
آیا عفونت ادراری باعث بزرگ شدن شکم میشود؟
بله، عفونت ادراری می‌تواند باعث نفخ شکم و افزایش وزن شود.
باکتری منجر به افزایش فشار در قسمت تحتانی شکم میشود. در نهایت این اتفاق منجر به درد شکم و نفخ میشود. در برخی موارد افزایش وزن نیز به دلیل نفخ شکم رخ می‌دهد.
برای درمان علائم عفونت ادراری به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر عفونت ادراری دارید و به علائم آن دچار شده‌اید، باید به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید. جالب است بدانید که اگر خانم باشید، می‌توانید به دکتر زنان هم مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید